Eygelshoven - Genealogie Limburg Wiki (2024)

• Artikel
• Overleg

• Meer
• Talen

• Lezen
• Brontekst bekijken
• Geschiedenis

Eygelshoven (Limburgs: Egelze, Kerkraads: Ejelser) is een dorp in het zuidoosten van de provincie Limburg (Nederland) dat behoort tot de gemeente Kerkrade. Tot aan de gemeentelijk herindeling van 1982 vormde het een zelfstandige gemeente.

Geschiedenis

--> Zie ook Hertogdom Gulik

Het dorp wordt in 1131 voor het eerst officieel vermeld als Eigelsowen in de Annales Rodenses, een kroniek van de abdij Kloosterrade (Rolduc). Verschillende Romeinse vondsten hebben verder aangetoond dat het gebied reeds aan het begin van de jaartelling bewoond moet zijn geweest.

Van oorsprong is Eygelshoven een kleine gemeente en een klein dorp waarin landbouw het hoofdmiddel van bestaan was. In 1870 voerden de uit Herzogenrath afkomstige molenaar Anton Wackers en zijn zwager Gustav Schümmer proefboringen uit naar steenkool bij het plaatsje, nadat er al een aantal jaren eerder een steenkoollaag werd aangetroffen. Dit leidde tot de oprichting van de concessie Laura, vernoemd naar Wackers' echtgenote, een exploratievergunning die korte tijd later met de belangen van een naburige concessiehouder werd samengevoegd tot Laura & Vereeniging. In 1901 werd de eerste schacht van de mijn Laura aangelegd, het jaar daarna een tweede. Al snel werd duidelijk dat de ondergrondse Feldbiss-breuk, die dwars door Limburg loopt, een geologisch obstakel vormde voor de kolenmijn om ook het terrein ten noorden van het dal in het dorp te ontginnen. Daardoor kwam in dit gebied een tweede particuliere mijn tot stand, de Julia, die in 1926 in productie ging en tot aan haar sluiting in december 1974 gold als 'de jongste en modernste kolenmijn van Europa'.

De mijnbouw vereiste veel arbeidskrachten; die moesten uit het hele land en Oost-Europa worden gehaald. Dit zorgde voor een explosieve stijging van de bevolking in de streek, waardoor ook het dorp in razend tempo groeide. In de eerste helft van de 20e eeuw is het aantal inwoners van Eygelshoven vertienvoudigd. Aanvankelijk werden de mijnwerkers en hun families ondergebracht in 'kolonies' buiten de dorpen, maar deze woonkolonie-kernen raakten in de loop der tijd steeds meer met elkaar versmolten. De sluiting van de mijnen in de tweede helft van de 20e eeuw zorgde dan ook voor een grote klap, een groot deel van de bevolking kwam hierdoor zonder werk te zitten. Van de twee mijnen in Eygelshoven werd de Laura als eerste gesloten in 1968, de Julia in 1974, en daarmee ging tevens de allerlaatste steenkolenmijn van Nederland dicht. Het terrein van de Julia is thans ingericht als industrieterrein, dat van oudere voormalige zustermijn Laura is nu een woonbuurt. Op de beginperiode na, kwam het kapitaal dat Eygelshoven lange tijd welvaart en industriële bloei bezorgde uit 'vreemde' handen: de aandeelhouders zaten te Brussel, bij de S.A. Générale, een industrieel conglomeraat waaruit recent o.a. de bank Fortis is voortgekomen, maar dat al in de negentiende eeuw geld verdiende met investeringen in de mijnbouw van de Belgische Congo.

Station Eygelshoven en de HopelEygelshoven ligt langs de spoorlijn Heerlen – Herzogenrath en langs het later aangelegde Miljoenenlijntje, dat net ten westen van het dorp van de eerstgenoemde lijn aftakt. Langs deze Miljoenenlijn - oorspronkelijk een werkverschaffingsproject tijdens de economische depressie van de jaren ’30, aangelegd voor het indertijd astronomische bedrag van een miljoen Nederlandse guldens per kilometer spoorlijn - heeft Eygelshoven weliswaar een halte (station Eygelshoven). Die ligt echter een flink eind buiten het centrum, in tegenstelling tot de andere spoorlijn, die vlak langs de kom van het dorp loopt. In het verleden lag hier al een halte langs, nabij het viaduct van de Waubacherweg, maar die werd in 1966 definitief gesloten. Het nieuwe station Eygelshoven komt op dezelfde plaats als het oude station: bij het viaduct over de Waubacherweg. Het huidige station droeg tot die datum de naam Hopel, omdat het bij de Hopel ligt, een gemeenschap die van oorsprong geen buurt van Eygelshoven is en nooit bij die vroegere kleine gemeente heeft gehoord, maar een gehucht was van het grotere Kerkrade.

Monumenten

• Het Kleine Kerkje, heeft delen die waarschijnlijk uit de 11e eeuw dateren en is één van de oudste godshuizen van het Bisdom Roermond. Het kerkje is gebouwd op een kerkheuvel tegenover het marktplein en was gewijd aan de heilige Johannes de Doper.
• Door de explosieve bevolkingstoename gedurende de mijnperiode werd de bouw van een nieuwe grotere kerk genoodzaakt. Naar een ontwerp van de architecten Alphons Boosten en Jos Ritzen werd daarom in 1922 de nieuwe Sint Janskerk gebouwd. In 1957 werd er nog een derde kerk gebouwd tussen de Hopel en het Kommerveld, de Pastoor van Arskerk. Deze laatste werd in 1993 gesloten en een jaar later afgebroken doordat deze overbodig raakte.

Archieven

De Doop- en Huwelijksregisters beginnen in 1617, de Overlijdensregisters in 1619 (parochie H. Johannes de Doper). Zie ook deze link DTB-registers en Burgerlijke Stand Eygelshoven.

Externe link

Plattegrond 1866 en satellietfoto nu